Nieuwjaarsgroet Vrienden Rembrandtpark

Het bestuur van de Vereniging Vrienden van het Rembrandtpark wenst u een fijne jaarwisseling en een gelukkig en gezond 2023!

Vogel van de maand: de slobeend

De slobeend is geen broedvogel in het Rembrandtpark, maar wel een schaarse bezoeker. In Nederland komen zo’n 9.000 – 13.000 paartjes slobeenden tot broeden. Ze broeden buiten de stedelijke omgeving. Liefst in waterrijke natuurgebieden, maar ook langs slootjes in weidegebieden, als die niet intensief (veelvuldig maaien, of door veel koeien laten begrazen) beheerd worden.

De meeste slobeenden die we te zien krijgen, komen uit Noordoost-Europa. Vanaf eind september tot half november vliegen ze ons land binnen, en zo lang het niet gaat vriezen, blijven vele hier hangen. Bij invallende vorst trekken ze verder naar het zuiden tot rond de Middellandse Zee. Vanaf maart vertrekken ze dan weer naar hun broedplaatsen.

Het eerste dat bij deze eend opvalt, is de enorme snavel. Die is heel breed en ook lang. Heel bijzonder is dat de snavel, zowel de onder- als de bovensnavel, voorzien is van een soort baleinen, zoals we die kennen van walvissen. Op de kopfoto van het mannetje zijn die baleinen enigszins zichtbaar. Met die baleinen filteren deze eenden hun voedsel uit het water. Dat voedsel is vooral plantaardig, maar ook waterinsecten worden niet versmaad. Als ze op het water dobberen, lijkt het haast of ze helemaal geen hals hebben, vergeleken met de zwemhouding van andere eenden. Dat heeft te maken met het feit dat ze hun voedsel vooral aan het wateroppervlak zoeken.

Het vrouwtje lijkt erg op het vrouwtje van de wilde eend. Het mannetje heeft wel dezelfde kopkleur als de wilde eend, maar een geheel witte borst en kastanjebruine flanken. Ze hebben net als de wilde eend oranje poten. De rug is grijsblauw, net als de vleugels. Als ze die uitslaan, zie je een groene spiegel afgezet met een brede witte band.

Het is een heel zwijgzame eend. In deze tijd bestaat tot de vorst invalt, een goede kans zo’n eend of eendenpaar op de vijvers in het park aan te treffen.

Teun van Dijk

Vogel van de maand: de krakeend

De krakeend was tot 1970 een schaarse broedvogel in Nederland. Mede door het afschaffen van de jacht op deze eend begon in de 90’er jaren de stand langzaam te groeien. Ook het ontstaan van Flevoland heeft daar veel aan bijgedragen.

De vogel dankt zijn naam aan het geluid dat hij maakt. Dat klinkt als krak-krak.

In de herfst komen veel krakeenden uit Noord- en Oost-Europa naar ons land, om hier te overwinteren. In deze periode beginnen de krakeenden al paren te vormen. De ruiperiode is voorbij en de eenden zijn nu op hun mooist.

De krakeend is niet bepaald een opvallende eend te noemen. Het mannetje heeft niet een direct in het oog springend verenkleed. Het is vooral een bruingrijze eend. Het achterlijf is zwart, behalve de staart. Als deze eend zijn vleugels uitslaat valt direct zijn witte vleugelspiegel op. Ook het vrouwtje heeft zo’n witte vleugelspiegel. Verder lijkt ze erg op het vrouwtje wilde eend. Als de vleugels opgevouwen zijn, is er van dat wit maar heel weinig te zien. Dat geldt ook voor de vleugeldekveren, die bij het mannetje een kastanjekleurige tint hebben, maar die grotendeels schuil gaan onder de rugdekveren. De foto geeft dat goed weer. De wangen van het mannetje zijn heel licht en de snavel is donkergrijs. De poten zijn gelig, terwijl de wilde eenden oranje poten hebben.

Als de vogel van dichtbij kan worden bekeken, komt de fijne veertekening beter tot zijn recht. Het is net of die veertjes allemaal met oostindische inkt en pen zijn getekend.

De krakeend broedt sinds 2008  in klein aantal in het Rembrandtpark. Ze gaan pas broeden als de wilde eenden met pullen verschijnen.

Het voedsel is vooral plantaardig, maar allerlei kleine waterdiertjes worden ook graag gegeten.

Teun van Dijk

Vogel van de maand: de kramsvogel

Vanaf oktober komen de kramsvogels in grote groepen vanuit noordoost Europa naar ons land,  om de winter daar te ontlopen. Deze vogel is  familie van de eerder besproken merel, zanglijster en koperwiek. Hij is een slagje forser dan de bekende merel.

Kramsvogels eten graag bessen, zoals die van vlier, duindoorn, meidoorn en lijsterbes. Aan die lijsterbes heeft hij ook zijn naam te danken, want die is afgeleid van de Duitse naam voor lijsterbes: Krammetsbeere. Naast bessen eten kramsvogels ook valfruit en allerlei kleine beestjes die over de bodem rondscharrelen. Als bessen overrijp raken, kunnen kramsvogels soms als dronkenmannetjes gaan rondfladderen.

Het is een kleuriger vogel dan zijn eerder genoemde familieleden. Hij heeft een blauwgrijze kop, zijn rug is kastanjebruin en zijn staart is zwart. De vleugels zijn zwart/bruin en de dekveren zijn kastanjekleurig. Zijn onderzijde is geelbruin met V vormige donkere vlekken, evenals zijn borst en keel.

Kramsvogels hippen over de grond. In het park zijn ze het best aan te treffen op grasveldjes waar het rustig is. Als ze worden opgeschrikt laten ze vaak aan soortgenoten een waarschuwend luid tjak-tjak-tjak geluid te horen. 

Vanaf 1972 begon de kramsvogel als broedvogel aan een opmars in ons land. Ze broedden vooral in het oosten van ons land. Ze kozen graag oude hoogstamboomgaarden om te nestelen. Om onverklaarbare redenen is de populatie vanaf 1990 weer snel afgenomen en tegenwoordig nestelen ze vrijwel alleen nog in Zuid-Limburg.

Sneeuwval in de winter, drijft deze vogels vaak naar de bebouwde kom, waar dan altijd nog wel voedsel te vinden is. In de loop van maart keren de kramsvogels weer terug naar hun broedgebieden.

Teun van Dijk

Rembrandtparkfestival geannuleerd wegens regen

Helaas heeft de organisatie besloten het Rembrandtparkfestival van komende zondag 2 oktober te annuleren wegens verwachte extreme regenval.

Rembrandtparkfestival op zondag 2 oktober van 12 tot 18 uur

Op zondagmiddag 2 oktober 2022 van 12 tot 18 uur vindt het Rembrandtparkfestival weer plaats. Dit buurtfestival met live muziek, vlooienmarkt, kinderateliers, poëzie, theater, wereldkeuken, arts en crafts, drankjes, hapjes en meer, is gratis toegankelijk. Welkom allen, we hopen op goed weer.

De Vereniging Vrienden van het Rembrandtpark zal ook aanwezig zijn met een kraam.

Vogel van de maand: de grauwe gans

De grauwe gans heeft een opvallende oranje snavel, en eveneens oranje poten. Behalve zijn witte achterwerk is deze gans verder geheel lichtbruin gekleurd. Borst en buik zijn ’t lichtst gekleurd. Vooral de wat grotere veren hebben alle witte randjes, uitgezonderd de grote en kleine slagpennen van de vleugels. De veren krijgen hierdoor een schubbige uitstraling.

De grauwe gans is geen broedvogel in het park, maar is er wel regelmatig te zien. Tot 1935 was deze ganzensoort broedvogel in ons land. Door de aanleg van de Flevopolders keerde de grauwe gans in 1963 weer terug als broedvogel in Nederland. Door de uitgestrektheid, geringe verstoring en voedselaanbod in dit nieuwe stukje Nederland  kreeg deze gans een nieuwe kans.

Omdat gras en groen riet de grootste voedselbron vormen, zijn veel boeren niet blij met het bezoek van ganzen aan hun percelen. In de vrije natuur zorgen ze er juist voor dat waterrijke gebieden niet totaal gaan dichtgroeien tot moerasbossen. In de herfst komen er duizenden soortgenoten uit noordoostelijker Europa naar ons land om hier te overwinteren. Ganzen leven in paren, en na de broedtijd sluiten ganzenfamilies zich aaneen tot grote groepen.

Na het broedseizoen zoeken de grauwe ganzen grote rustige gebieden op waar ze kunnen ruinen. In die periode kunnen ze zes weken niet vliegen, doordat hun slagpennen kort na elkaar allemaal uitvallen. Ze kunnen zich dan bij gevaar alleen zwemmend in veiligheid proberen te brengen. Door grote groepen te vormen, zijn er altijd voldoende vogels die bijtijds gevaar opmerken, en dan meteen alarmeren door luidkeels te gaan gakken.

Zo nu en dan zijn er grauwe ganzen met een grote gekleurde halsband met daarop een code te zien. Door deze afleesbare code kunnen individuele ganzen tijdens hun leven gevolgd worden, en komen we meer te weten over waar deze ganzen zich gedurende welke tijd ophouden. Via www.geese.org kunt u zo’n waarneming doorgeven.

De witte ganzen zijn de gedomesticeerde nazaten van de grauwe gans. Deze vogels werden vooral gehouden voor de veren en het vlees. Doordat ganzen veelal gakken als ze mensen in de gaten krijgen, werden ze bij boerderijen vaak benut als waarschuwers van de bewoners, als mensen hun erf betraden.

Teun van Dijk

Bomenkap in het Rembrandtpark

In het Rembrandtpark naast de voetgangersbrug met de gele leuningen, die het park met de Corantijnstraat verbindt, staat een grote iep die besmet is met de iepenziekte. Deze boom is met rood-witte linten gemarkeerd. Doordat aangetaste bomen de ziekte ook via de wortels doorgeven aan aangrenzende bomen, zullen ook 10 zaailingen (kleinere iepen) naast deze iep binnenkort verwijderd worden.

Voorts heeft er een groot onderzoek plaatsgevonden m.b.t. de gezondheid van andere bomen in Amsterdam. Uit dit onderzoek is gebleken dat in het Rembrandtpark momenteel 78 bomen een slechte vitaliteit vertonen. Los van de bovengenoemde iepen, zullen ook deze 78 bomen het veld moeten ruimen. Deze bomen zullen worden vervangen door nieuwe bomen, veelal van dezelfde soort als de boom die op die plek wordt gekapt.

De te kappen bomen staan verspreid over het gehele park. Achtenzeventig bomen is een flink aantal, maar niemand zal kunnen zeggen dat het park wordt kaalgekapt. Er zijn ook duidelijke redenen waarom deze bomen het veld moeten ruimen. Met de herplant zal het park binnen een redelijke termijn weer een gezonde aanblik bieden. Het geluid van boomzagen jaagt veel mensen schrik aan, maar we hopen met deze informatie parkbezoekers gerust te hebben kunnen stellen door aan te geven wat de redenen voor deze kap zijn en te kunnen mededelen dat de gaten in het boombestand ook weer zullen worden opgevuld.

Vogel van de maand: de knobbelzwaan

Dit keer eigenlijk geen vogel van de maand, maar een vogel van de maanden juli/augustus.

De knobbelzwaan is een grote witte vogel met een oranje snavel en daarboven een zwarte knobbel. Die knobbel heeft de vogel zijn naam bezorgd. Bij het mannetje is die knobbel wat groter dan bij het vrouwtje. Knobbelzwanen leven in paren. De jongen blijven tot einde van de winter bij hun ouders. Je kunt dan dus van een familieverband spreken.

In de winter kun je in ons land ook nog twee andere zwanensoorten; de wilde zwaan en de kleine zwaan zien. Die hebben gele snavels, dus het oranje is een duidelijk onderscheid.

De knobbelzwaan is (nog) geen broedvogel in het Rembrandtpark, maar er wel regelmatig te zien. In de wintermaanden wordt de Nederlandse populatie aangevuld met vogels uit het Oostzeegebied.

Onze broedvogels zijn afstammelingen van siervogels, die werden gehouden bij grote landhuizen en op boerenbedrijven. Daar werden ze gehouden voor de veren en de verkoop aan watervogel-liefhebbers. Toen na W.O. II het tekort aan donsveren was verholpen, werden veel knobbelzwanen losgelaten. Zo ontstond vanaf 1948 een in het wild levende en broedende populatie knobbelzwanen in ons land.  

Knobbelzwanen krijgen doorgaans vier jongen, maar 6 of 8 komt ook geregeld voor. Aan die jongen is nog iets te zien; er zijn geheel witte jongen en er zijn grijze jongen. De witte jongen zijn afstammelingen van Poolse zwanen, die vanwege hun witte dons erg in trek waren. Sommige zwanenparen zijn van gemengde afkomst, dan zie je voor een deel (West-Europese) grijze jongen en voor een deel witte jongen.

Knobbelzwanen eten vooral gras, daarnaast ook waterplanten.

Van juli tot en met september verzamelen de knobbelzwanen zich op ruilocaties met groot water, zoals het Noordzeekanaal en de zijhavens, de randmeren van het IJsselmeer en de Zeeuwse meren.

Zwanen verliezen in de ruiperiode binnen enkele dagen al hun slagpennen, waardoor ze dan dus niet kunnen vliegen. Voordat de nieuwe veren voldoende zijn uitgegroeid, zijn er dan al weer zes weken verstreken. Dat is dus voor die zwanen een gevaarlijke periode, want ze kunnen alleen door zwemmen aan gevaar proberen te ontkomen. Ook ganzen en eenden kennen zo’n ruiproces met het verlies van alle vliegveren.

Momenteel is in het park te zien dat wilde eenden daar een andere oplossing voor hebben gevonden. De felgekleurde mannetjes eenden ruien eerst al die mooi gekleurde veren voor bruine veren, zoals de vrouwtjes die hebben. Zo lijkt het nu of er in het park alleen maar vrouwtjes eenden rondzwemmen, maar het zijn vaak verkleurde mannetjes eenden. Dat kun je alleen nog aan hun snavelkleur zien. Mannetjes hebben een geel/groene snavel en vrouwtjes eenden een oranje/bruine snavel. In dat bruine verenpak kunnen ze zich dan in de oevervegetatie goed onzichtbaar maken als er gevaar dreigt.

Teun van Dijk

Herinnering uitnodiging Algemene Ledenvergadering: woensdag 15 juni om 20.00 uur

Beste leden,

Hierbij nodigt het bestuur van de VVR u uit voor de jaarlijkse ledenvergadering.

Datum: woensdag 15 juni 2022
Aanvang: 20.00 uur, zaal open om 19.30 uur (lezen notulen en jaarverslag)
Plaats: Ru Paré community, Chris Lebeaustraat 4, in Amsterdam.

Let op, dit is direct naast het August Allebéplein.  Dit voormalige Ru Paré-schoolgebouw kunt u het beste betreden via het schoolplein, waar u een grote buitentrap ziet. Die loopt u op om binnen te komen.

Op de vergadering bespreken we graag de gebruikelijke zaken die de vereniging betreffen, zoals bijvoorbeeld het jaarverslag en het financiële overzicht van 2021 en voorts de actuele onderwerpen, zoals  de ontwikkelingen rondom de Stadsboerderij, het Ringparkgebouw en de broedvogels. Graag horen we op de ALV uw mening.

Erik Swierstra zal een presentatie verzorgen rond de ontwikkeling van het parkgebied van tuinderijen naar het Rembrandtpark, zoals het vanaf 1971 werd ontwikkeld.

U kunt zich aanmelden voor de Algemene Ledenvergadering, of vragen stellen, via info@rembrandtpark.org of telefonisch op nummer 020-6141492.

We stellen uw aanmelding via bovenstaande gegevens erg op prijs.
Overigens is de ledenvergadering alleen toegankelijk voor leden.

Agenda
1. Opening, vaststelling van de agenda en mededelingen.

2. Goedkeuring notulen ALV 2021 en bespreking  jaarverslag 2021.

3. Financieel jaarverslag 2021, de begroting 2022, het verslag van de kascontrolecommissie en de samenstelling van de nieuwe kascontrolecommissie.

4. Herverkiezing Eva de Rijk, Ineke Dijk en Gerard Molewijk

5. Actuele ontwikkelingen, zoals Stadsboerderij en Ringparkgebouw.

6. Beeldpresentatie van het parkgebied vóór de aanleg van het Rembrandtpark.

7. Rondvraag en sluiting.

NB: Gezien de kosten sturen we geen acceptgiro’s meer voor de contributie.  Als u nog niet betaald heeft voor dit jaar wordt u vriendelijk verzocht zelf een overschrijving te maken naar bankrekening NL24INGB0004842992. t.n.v. Ver. Vrienden Rembrandtpark.

U kunt ook zelf uw bank een machtiging geven om jaarlijks de contributie van € 5,- of meer over te maken naar onze bankrekening, dan heeft u er geen omkijken naar.

Wilt u op de hoogte blijven van actuele zaken m.b.t. het Rembrandtpark en de VVR, meld ons dan uw e-mailadres via info@rembrandtpark.org   U krijgt dan in de toekomst automatisch bericht als er een nieuwsbrief is geplaatst.

Graag tot ziens op woensdag 15 juni!

Met vriendelijke groeten,
het bestuur van Vereniging Vrienden van het Rembrandtpark.
P/a Tutein Noltheniusstr. 3 hs, 1065EZ  Amsterdam
Telefoon: 020-6 14 14 92
E-mail: info@rembrandtpark.org