Vogel van de maand: de boomklever

De boomklever is directe familie van de eerder besproken boomkruiper. Eigenlijk zouden die namen beter omgeruild kunnen worden, want juist de boomkruiper gaat langs de boomstammen omhoog, alsof hij er tegenaan gekleefd zit. De boomklever gedraagt zich meer als een mees bij het voedsel zoeken. Hij vertoont ook het typisch acrobatische mezengedrag. In tegenstelling tot de boomkruiper kan hij behalve omhoog, ook omlaag langs de boomstammen foerageren. De boomkruiper ondersteunt met zijn staart zijn klimpartij, dat doet een boomklever in het geheel niet.

Het voedsel bestaat uit insecten, noten en zaden. Ze verstoppen ook zaden, zoals ook vlaamse gaaien doen. Die plek kunnen ze ongeveer een maand onthouden. Ze klemmen net als een specht noten soms in spleten om ze zo beter met hun snavel open te kunnen hakken.

De boomklever neemt sinds 1970 in ons land flink toe van 5000 tot 6000 paar toen, naar 34.000 tot 42.000 paar nu. Dit komt o.a. door een natuurlijker bosbeheer en de toename van bos in ons land, en aanplant van meer inheemse boomsoorten.

Het is een vogel met een opvallende zwarte naar achteren doorlopende ooglijn. Hij heeft een oranje buik en keel, zijn wangen zijn wit, de kopkap, rug, vleugels en staart zijn blauw. Hij heeft krachtige tenen met lange nagels, om goed grip op de bomen te hebben. Vooral de lange achterteen is heel opvallend.

De boomklever broedt in boomholtes en in nestkastjes. Holtes met een te grote opening metselen ze met klei gedeeltelijk dicht om zo vijanden (zoals eekhoorns en marters) uit hun nest te weren.

Op de Veluwe hebben boomklevers last van kalkgebrek. Hierdoor leggen ze zwakke eieren die soms tijdens het broeden breken, en jonge vogels krijgen broze botten, die breken vóór ze kunnen uitvliegen. Beukennootjes en zonnebloempitten bevatten kalk, en het aanbieden van verkruimelde kippeneierschalen op de voedertafel biedt de boomklever ook die belangrijke bouwstof.

Boomklevers zijn standvogels (ze blijven het hele jaar in de buurt van hun broedgebied). Ze hebben ongeveer het formaat van een huismus. De laatste jaren verschijnen ze steeds meer in villawijken. In het westen van ons land zijn boomklevers nog schaars, maar in het Rembrandtpark is het een onregelmatige broedvogel. Ze vliegen net als een specht met golfbewegingen.

Teun van Dijk