Verslag 9 maart: Bomen om, toch gloort er hoop

Aan alle Vrienden van het Rembrandtpark,

Gisteren was een trieste dag voor de bomen in ons park. Maar de dag eindigde onverwachts met een lichtpunt in het stadsdeel. We hebben een reële kans om de verkeersweg alsnog tegen te houden. Hieronder een verslag en een analyse van hoe het zover heeft kunnen komen.

Op 9 maart 2005 zou in Raadscommissie 3 van Slotervaart het definitieve lot van de bomen worden beslist: de politieke partijen zouden zich uitspreken over onderzoek van het alternatief verkeersmodel, dat het Milieucentrum Amsterdam heeft ontwikkeld samen met de VVR en de Verkeersgroep Westelijke Tuinsteden. Het zag er gunstig uit: de meeste partijen waren positief, zo bleek al een week geleden.

300 bomen in het park om

Tot onze verbijstering kregen we op 8 maart ‘s middags al meldingen dat de kap in het park was begonnen, op de plek waar de verkeersweg zou komen. Gisteren, op 9 maart, werden er honderden bomen omgehakt. Buurtbewoners stonden, onder het oog van de RTV-NH camera, geschokt en machteloos toe te kijken onder het oorverdovende geraas van de zaagmachines. Als lucifers gingen ze om, hoge bomen die in de loop van tientallen jaren uitgegroeid waren tot prachtige volwassen exemplaren, lagen de één na de ander in twee minuten tijd ter aarde. En langzaam ontstond een afzichtelijk kaal uitzicht vanaf onze prachtige Ruigtewei op de Lelylaan met haar voorbijrazende auto’s.

Dit is waar we ons altijd tegen hebben verzet, vanaf het (veel te late) moment in mei vorig jaar dat de plannen duidelijk werden. Op zo’n moment realiseer je je dat elke seconde van die maandenlange zware strijd het waard is geweest. We hebben met jullie steun alles gedaan wat we konden en méér, om dit tegen te houden. Dat is de (schrale) troost.

Plus – heel daadwerkelijk en zichtbaar – de twaalf prachtige wilgen aan de zuidkant van de Ringparkvijver: deze zijn gered. Als gevolg van ons protest bij de gemeenteraad en de motie die daar werd ingediend door SP, Groen-Links en Amsterdam Anders, is een verkeersrapportage uitgebracht over beperking van de schade door de weg. Hieruit bleek dat deze bij de Nachtwachtlaan iets dichter naar de Lelylaan kon worden toegeschoven. Daardoor konden die twaalf wilgen, die eerst ook om zouden gaan, blijven staan.

Mogelijk wordt er als gevolg van onze acties nog veel meer gered. Zo’n 500 bomen in het park, die in de toekomst zouden worden gekapt voor extra waterberging als gevolg van de verdichtingsplannen, zullen mogelijk worden gespaard. Plus een flinke groep bomen langs de Lelylaan, die weg zou moeten voor de ‘sociale veiligheid’ en om de automobilisten een mooi uitzicht in het park te geven. Als deze – deels onzinnige – plannen inderdaad niet doorgaan, is dat grote winst. Maar dat moet nog blijken..

Het maakte deze dag niet minder donker, voor de vele vrienden van het park. Van alle kanten kregen we noodkreten en foto’s van de kap toegestuurd. Hoewel het stadsdeel en de Raad van State voortdurend benadrukten dat het maar om 0,25 % van het park ging, was gisteren voor iedereen het die met eigen ogen zag, duidelijk hoe groot de gevolgen van het wegkappen van de beschermende bomenbuffer langs de Lelylaan, voor dit prachtige parkdeel zullen zijn.

Partijen: en tóch nog niet die verkeersweg

Toen kwam ‘s avonds die commissievergadering in het Stadsdeelkantoor. We hadden er eerlijk gezegd een hard hoofd in. Nu de bomen toch al omlagen, leek het mosterd na de maaltijd om nog eens over een alternatief verkeersmodel te gaan praten.

Maar daar hadden we ons in vergist, zoals stadsdeelraadvoorzitter Peter Rijkenberg van Groen-Links snel duidelijk maakte. Ten overstaan van de wederom overvolle publieke tribune -waarop veel mensen een door een Vriendin gemaakt pamflet

"Bomen voor toekomstige generaties = Rembrandtpark"

omhooghielden – liet Rijkenberg weten dat de ook voor hem onverwachte bomenkap hém niet omkreeg. Dit was niet het eind van de discussie: ‘Bomen kun je nog terugplanten, maar zo’n verkeersweg, met al die verkeersaantrekkende werking, ligt er voor de eeuwigheid. Daar willen wij nog een goed over nadenken.’

Het bleek dat behalve Groen-Links, ook CDA, SLT en D66 zich niet door dit voldongen feit lieten weerhouden. Alle waren ze ‘verbaasd en teleurgesteld over de kap’, maar uitgesproken in hun mening: het parksparend verkeersmodel van het MCA moet alsnog degelijk worden onderzocht. In de stadsdeelraadsvergadering van 23 maart zal door deze vier partijen dan ook een initiatiefvoorstel hierover worden ingediend.

Ons park, zo beschadigd, krijgt dus alsnog een kans. Het blijkt dat in Slotervaart tenminste vier partijen hun groene hart op de juiste plek hebben zitten, en hier op de valreep ook mee naar buiten treden.

Het is laat, natuurlijk, en voor de bomen té laat. Voor het Dagelijks Bestuur was het rap naderende broedseizoen reden om niet meer te wachten: ‘Het is enkele seconden voor twaalf’, aldus Henk Goettsch gisteravond. Het DB heeft gekozen om te gaan kappen mét het risico dat de bomen straks onnodig blijken te zijn gesneuveld Opvallend is dat de oorspronkelijke planning is omgedraaid: daardoor zijn de de bomen die om moeten voor verkeersweg éérst gekapt. Als gevolg hiervan is het grootste deel net in de uren voor de commissievergadering omgezaagd. De volgende dag is het stadsdeel zelfs doorgegaan met kappen van de overige bomen. Ondanks het initiatiefvoorstel. Dit hebben we niet kunnen tegenhouden. Het Dagelijks Bestuur is over de raadsleden heengewalst. Zoals het de afgelopen jaren ook de bewoners buiten spel heeft gezet.

Dit is voor ons allemaal heel erg. Te erg voor woorden.

De deelraad, die zich net zo overvallen heeft gevoeld als wij, zou traagheid en laksheid kunnen worden verweten. Als zij sneller had opgetreden, was dit niet gebeurd. Dat denken waarschijnlijk veel mensen.

Wat is er gebeurd?

Toch is de gang van zaken in de deelraad, zoals wij langzaam zijn gaan inzien, achteraf verklaarbaar. De belangrijkste oorzaak van alles is naar ons idee, het feit dat de weg in 2001 buiten de inspraak is gehouden. Hij is niet openbaar bekend gemaakt in Slotervaart, de Baarsjes en Oud-Zuid. In december vorig jaar heeft het stadsdeel de weg pas voor de eerste keer in de Westerpost aangekondigd – toen de VVR al maanden aan het protesteren was. (De weg werd toen gemeld onderaan een bericht in de Westerpost over struikenkap op het Andreasterrein.)

Al die jaren hiervóór hebben omwonenden die niet op de informatiebijeenkomsten van Plan Lelylaan waren, – of niet wisten dat dit plan bestond – niets geweten van de weg. Daarom zijn er in de inspraakfase in 2001 nauwelijks protesten ingediend. Van parksparende verkeersalternatieven zoals die er nu liggen, was helemaal geen sprake. Ondertussen werd de stadsdeelpolitiek in beslag genomen door hot items waar wel veel protest tegen was, zoals de huizensloop in Johan Jongkindstraat, de sloop-behoud discussie rond het Andreasgebouw en zelfs bebouwingsplannen voor het Rembrandtpark. Overigens hebben o.a. SLT en CDA binnen de deelraad ook toen wel degelijk geprotesteerd tegen de weg door het park – terwijl verder nauwelijks een burger zich roerde.

Diverse partijen erkennen nu dat zij tekort geschoten zijn in aandacht voor deze weg. Zoals Gerard Molewijk van SLT ruiterlijk toegaf: ‘We hebben dat toen niet goed gedaan’. Dat is waar. Maar als de weg gewoon bekend was gemaakt zoals het hoort, en zoals de Inspraakverordening van Slotervaart voorschrijft, hadden wij omwonenden hen er wel op geattendeerd. Als al die protesten die nu komen er toen waren geweest, was ook in de deelraad de weg zeker vol voor het voetlicht gekomen.

Dat gebeurt nu achteraf. Logisch, en min of meer dramatisch. Het heeft veel tijd gekost om dit allemaal helder te krijgen. De geschiedenis moest gereconstrueerd, met een hoop speurwerk in de archieven en gesprekken met betrokkenen. En een vier jaar oud besluit draai je niet zomaar terug. Maar vier van de zes partijen – de PvdA heeft zich nog niet uitgesproken – zijn daartoe nu wel bereid. Ook omdat, zoals fractievoorzitter Ronald Rademaker van het CDA benadrukte, veel van de verwachte kantoorbouw waarvoor de weg nodig zou zijn, nog in geen jaren lijkt door te gaan. Bovendien ligt er nu een ‘levensvatbaar’ alternatief waarin het park kan worden gespaard. En die kans willen zij niet onbenut voorbij laten gaan.

Wij hopen dat de stadsdeelraad op 23 maart inderdaad tot onderzoek beslist. En we hopen natuurlijk enorm dat de auto’s niet door het park zullen hoeven.

Dit is ons verhaal. We hadden gehoopt de bomen te redden. Dat is mislukt. Maar we kunnen de toekomst van ons park wel beinvloeden en helpen het park te beschermen.

Al weten we niet hoe alles precies zal gaan lopen, met al jullie steun en onze inzet, is één ding nu duidelijk. Het Rembrandtpark is belangrijk, en Slotervaart zal dat niet snel meer vergeten.

10 maart 2005,

Vrienden van Het Rembrandtpark

No comments yet.

Leave a comment